مکانیسم ماشه چیست و چه پیامد هایی دارد؟

مکانیسم ماشه یکی از اخبار مهمی است که طی روز های اخیر نگرانی های زیادی را در رابطه با اقتصاد کشور برای مردم به وجود آورده است. امروزه بسیاری از افراد که حتی نسبت به موضوعات سیاسی علاقه ای از خود نشان نمی دادند، به دنبال درک مفهوم مکانیسم ماشه و تاثیرات آن بر روی تحریم های ایران هستند. مکانیسم ماشه از قراردادی که در سال 2015 تحت عنوان برجام نوشته شد حاصل می شود. در سال 2015 بین کشورهای بریتانیا، فرانسه، آلمان، ایالات متحده، چین، روسیه و ایران، نشست هایی برای لغو تحریم های کشورمان برگزار شد. پس از جلسات بین این کشور ها که به جلسات 5 + 1 نیز معروف شده بود، توافقی به نام برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام صورت گرفت. طبق این قرارداد، تحریم سلاح های هسته ای و محدودیت در خرید و فروش سلاح های متعارف، جایگزین تحریم های اقتصادی شد. همچنین کشورهای طرف قرارداد با ایران، طبق توافق صورت گرفته، تصمیم گرفتند که در صورتی که ایران به تعهدات خود عمل نکند، مکانیسم ماشه را فعال کنند. مکانیسم ماشه یک ساز و کار برای محدودیت های حقوقی و سیاسی علیه ایران است، که اجازه بازگشت تحریم های اقتصادی را علیه ایران می دهد…

مکانیسم ماشه فعال شد!

بر اساس توافق صورت گرفته در برجام، تمامی تحریم های سازمان ملل علیه ایران از میان برداشته شد، در مقابل کشور ایران تعهد کرد که سلاح های هسته ای خود را توسعه ندهد و محدودیت ها و نظارت های قابل توجهی بر روی فعالیت های هسته ای ایران صورت گرفت. یکی از بندهای برجام محدودیت خرید و فروش سلاح برای ایران بود که تا ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ ادامه داشت. 

پس از پایان این موعد، دولت ایالت متحده سعی کرد که تحریم ها را به صورت نامحدود، بر روی خرید و فروش سلاح های متعارف در ایران اعمال کند. اما موفق به انجام این کار نشد. همچنین دولت آمریکا نسبت به انواع غنی سازی اورانیوم و استفاده از انرژی هسته ای در ایران مخالفت ویژه ای از خود نشان می دهد؛ حتی طی مذاکراتی که در ماه های اخیر بین این دو کشور برای رسیدن به برخی از توافق ها صورت گرفت، کار به جایی نرسید. کشور آمریکا که نتوانست توسعه سلاح های متعارف و غنی سازی غیرهسته ای را نیز از ایران بگیرد، متوسل به مکانیسم ماشه شد، و ایران را متهم به زیرپا گذاشتن تعهداتش کرد. بنابراین مکانیسم ماشه علیه ایران فعال شد.

بیشتر بدانید :
هزینه سرسام‌آور هر شب مذاکرات ایران و آمریکا در عمان

مکانیسم ماشه طبق قراردادی که در سال 2015 نوشته شد، به کشورهای نام برده شده( بریتانیا، فرانسه، آلمان، ایالات متحده، چین، روسیه ) این اجازه را می دهد که تحریم های اقتصادی را علیه ایران، درصورت پایبند نبودن به تعهدات، مجدد فعال کنند. سازوکار مکانیسم ماشه این اجازه را می دهد که اگر یکی از طرفین در قراداد برجام، مدعی شود که ایران به تعهداتش عمل نمی کند، میتوان شکایت جدیدی را علیه ایران در سازمان ملل ثبت کرد. در ادامه ی ثبت اعتراض، در صورتی که اختلاف طی 30 روز حل نشود، تحریم های سازمان ملل به طور خودکار علیه ایران فعال می شوند. اختلاف اصلی ای که امروزه در سازمان ملل وجود دارد، این است که آمریکا در سال 2018 از برجام خارج شد! به همین دلیل کشورهای دیگر می گویند آمریکا دیگر عضو برجام نیست! به همین دلیل حق استفاده از مکانیسم ماشه را ندارد! اما آمریکا بر این باور است که چون امضا کننده اولیه در توافق سال 2015 بوده است، هنوز این حق را دارد که مکانیسم ماشه را فعال کند و علیه ایران موج جدیدی از تحریم ها را پیاده سازی کند.

بنابراین هم اکنون آمریکا به عنوان یکی از کشورهای تاثیر گذار در برجام،  مکانسیم ماشه را علیه ایران فعال کرده است. درحال حاضر به جز کشور آمریکا، کشورهای آلمان، فرانسه، انگلیس هم اقدام به فعال کردن مکانیسم ماشه کرده اند. بنابراین مکانیسم ماشه در حال جولان دادن در بازارهای اقتصادی ایران است. قیمت طلا و سکه یا قیمت دلار به دلیل فعال شدن مکانیسم ماشه روند روبه رشدی پیدا کرده است و این میتواند بر قیمت کالاهای ضرروی مردم نیز تاثیر گذار باشد.

بیشتر بدانید :
قیمت طلا و سکه امروز 5 مهر 1404 | تاثیرات مکانیسم ماشه

تحریم های سازمان ملل

مایک پمپئو وزیر امور خارجه ایالات متحده، به طور رسمی به سازمان ملل اطلاع داده است که کشورش قصد دارد تحریم های بین المللی را علیه ایران دوباره فعال کند. این همان مکانسیم ماشه است، سازوکاری که تا کنون هیچ گاه در شورای امنیت اجرا نشده است! این مکانیسم که طبق برخی توافق ها در سال های اخیر معرفی شده بود، میتواند بحران های اقتصادی را در کشورمان افزایش دهد و به عنوان یک اهرم فشار علیه ایران تلقی شود. مکانیسم ماشه تحریم های سازمان ملل را علیه ایران فعال می کند، و متاسفانه روابط ایران با سایر کشور ها محدودتر می شود. همچنین کشور های آلمان، فرانسه، انگلیس، کشور ایران را پایبند به تعهداتش ندانسته اند و مکانیسم ماشه را علیه آن فعال کرده اند. اما به نقل از خبرگزاری اقتصاد آنلاین، باید گفت که ایران، چین و روسیه، این اقدام را غیر قانونی دانسته اند و معتقدند خروج آمریکا از برجام مشروعیت چنین ادعاهایی را از بین می برد.

منظوراز اسنپ بک چیست؟

شاید به جای نام مکانیسم ماشه، کلمه اسنپ بک را در مطبوعات شنیده باشید. در رابطه با این موضوع باید گفت که اسنپ بک همان مکانیسم ماشه است. اسنپ بک یا مکانیسم ماشه، یک سازوکار پیش بینی شده در توافقات موجود در برجام است، که طبق آن درصورتی که ایران تعهدات هسته ای خود را نقض کند، هرکدام از طرفین این قرارداد، که شامل کشور های آلمان، فرانسه، بریتانیا، روسیه، چین و ایالات متحده هستند، میتوانند طی اعتراضی، تحریم های سازمان ملل را علیه ایران مجدداً فعال کنند. به عبارت دیگر، اگر کشوری معتقد باشد ایران به تعهداتش پایبند نبوده، میتواند شکایت کند و در صورت حل نشدن اختلاف طی 30 روز، تحریم های قبلی دوباره علیه ایران فعال شود. در این فرآیند کشورهای دیگر نمیتوانند با وتو یا مخالفت مانع فعال شدن مکانیسم ماشه شوند. این سازو کار به طور ویژه ای طراحی شده تا کشورهایی که در  سازمان ملل حق وتو دارند نیز نتوانند جلوی این موضوع را بگیرند.( مانند کشورهای چین و روسیه که از حق وتو برخوردارند).

در واقع مکانیسم ماشه یا اسنپ بک، یک اهرم فشار حقوقی و سیاسی علیه ایران است که بحران های زیادی را میتواند در اقتصاد کشورمان به وجود بیاورد. در انتهای این محتوای خبری باید اعلام کنیم که ایالات متحده با این که در سال 2018 از برجام خارج شد، با این وجود در فعال شدن مکانیسم ماشه علیه ایران نقش زیادی را ایفا کرد. طبق قرار داد برجام، ایران با محدودیت خرید و فروش سلاح‌های متعارف تا ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ روبرو شد و محدودیت های زیادی نیز برای فعالیت های هسته ای ایران به وجود آمد. پس از پایان این موعد، آمریکا سعی کرد تحریم های نامحدود دیگری را علیه ایران اعمال کند. اما پس از اینکه موفق به این اقدام نشد، به مکانیسم ماشه متوسل شد که همان موج جدیدی از تحریم ها است که قرار شده بود اگر ایران به تعهداتش پایبند نبود، توسط سازمان ملل جاری شود. متاسفانه هم اکنون شاهد فعال بودن این مکانیسم هستیم و بحران های جدیدی در اقتصاد ایران فراگیر خواهند شد…

بیشتر بدانید :
قیمت دلار امروز 5 مهر 1404 | تأثیر مکانیسم ماشه بر بازار