دلایل تفاوت قیمت طلا جهانی با قیمت طلا در ایران

شاید این سوال برای شما ایجاد شده باشد که چرا قیمت طلا در ایران با قیمت جهانی طلا متفاوت است؟ اگر برای خرید طلا به بازار ایران مراجعه کنید با یک مقایسه ساده بین قیمت روز طلا در ایران و قیمت جهانی طلا، خواهید فهمید که همیشه ارزش طلا در ایران با قیمت جهانی آن هم سو نیست. گاهی با وجود کاهش قیمت جهانی طلا، قیمت طلا در ایران افزایش می یابد، به همین دلیل نمی‌توان با کاهش قیمت اونس جهانی طلا، مطمئن بود که قیمت طلا در ایران نیز کاهش می‌یابد.

دلایل زیادی وجود دارند که باعث می شوند نرخ طلا در ایران با نرخ جهانی متفاوت باشد، بسیاری از عوامل داخلی و خارجی باعث ایجاد اختلاف بین قیمت داخلی و قیمت جهانی می شوند. برای اینکه بفهمید چرا قیمت طلا در ایران با قیمت طلا جهانی متفاوت است باید با تمامی عوامل تاثیر گذار بر قیمت طلا در ایران و جهان آشنا شوید. از نوسانات نرخ ارز و سیاست های اقتصادی تا شرایط سیاسی، مالیات ها و حتی رفتار روانی سرمایه گذاران بر قیمت طلا در ایران تاثیر می گذارند. بنابراین نمیتوان تغییرات قیمت طلا را در ایران تنها وابسته به قیمت جهانی طلا دانست!

در ادامه به عوامل تاثیر گذار بر نرخ طلا ایران و جهان پرداخته ایم و رابطه بین این دو مورد را نسبت به یکدیگر بررسی کرده ایم. با مطالعه‌ی این مقاله، با دلایل اختلاف قیمت جهانی و داخلی طلا آشنا می‌شوید و می‌توانید با آگاهی بیشتری سرمایه‌گذاری کنید.

بیشتر بدانید :
پیش بینی قیمت اونس طلا در سال 2026

دلایل اصلی اختلاف قیمت طلا ایران و جهان

دلایلی که باعث شده اند قیمت طلا جهانی با قیمت طلا ایران متفاوت باشد، شامل مواردی می شود که در ادامه به آن ها می پردازیم. لازم به ذکر است که اختلاف قیمت طلا جهانی و قیمت طلا در ایران برای برخی از سرمایه گذاران فرصت هایی را به همراه آورده است و آن ها با آربیتراژ طلا و معاملات انواع طلا در بازار کشور های مختلف به سود ویژه ای می رسند. پس این اختلاف قیمت با اینکه میزان شفافیت را در بازار طلا مقداری کاهش می دهد، اما فرصت هایی را نیز برای برخی از سرمایه گذاران به وجود می آورد. در ادامه دلایل اصلی اختلاف قیمت طلا در ایران و جهان را بررسی می کنیم:

نوسانات نرخ ارز و سیاست‌های اقتصادی داخلی

نوسانات نرخ ارز به ویژه تغییرات دلار به ریال به عنوان مهم ترین عامل اختلاف قیمت طلا ایران با قیمت طلا جهانی شناخته می شود. قیمت جهانی طلا به دلار تعیین می شود به همین دلیل میزان ارزش ریال در مقابل دلار آمریکا بر قیمت طلا ایران تاثیر می گذارد. نرخ تبدیل دلار به ریال در تعیین نرخ اصلی طلا در ایران تاثیر دارد و سیاست های اقتصادی داخلی همچون کنترل نرخ ارز توسط بانک مرکزی، محدودیت واردات، تزریق ارز به بازار می توانند حتی در زمانی که قیمت جهانی طلا ثابت است ارزش ریال و قیمت داخلی طلا را دستخوش تغییر کنند.

تحریم های بین المللی می توانند باعث شوند مدیریت اقتصادی برای کنترل ارزش ریال به خوبی صورت نگیرد و نرخ تبدیل دلار به ریال افزایش یابد. همچنین تحریم های بین المللی می توانند دسترسی به منابع طلا را در ایران محدود کنند.

عرضه و تقاضای داخلی

عرضه و تقاضای داخلی طلا نیز باعث میشود قیمت طلا در ایران نسبت به قیمت جهانی طلا روند متفاوتی داشته باشد. ایران بخشی از طلا خود را از طریق واردات تامین می کنند و معادن داخلی همچون معدن زرشوران سهم محدودی در تامین طلا ایران دارند. به ویژه در روز های نزدیک به عید و در بازه های زمانی که مراسم های ازدواج بیشتر صورت می گیرند، تقاضا برای خرید طلا بسیار افزایش یافته و برای اینکه بتوان به میزان تقاضای موجود در ایران پاسخ داد واردات صورت می گیرد.

همچنین در دوران بی ثباتی اقتصادی و تورم، تقاضا برای سرمایه گذاری در طلا افزایش می یابد. در این دوره ها که میزان تقاضا بالا است، اگر میزان عرضه محدودتر باشد و میزان تقاضا بالاتر، قیمت داخلی از قیمت جهانی طلا جلو می زند و شاهد روند صعودی قیمت طلا در ایران هستیم. بنابراین برای اینکه اختلاف قیمت جهانی طلا با قیمت طلا در ایران کمتر باشد، باید میزان عرضه و تقاضا را نسبت به یکدیگر یکسان نگه داشت.

مالیات، مقررات و هزینه‌های جانبی

مالیات بر ارزش افزوده، عوارض واردات و قوانین بانک مرکزی به شکل مستقیم بر قیمت طلا در ایران تاثیر می گذارند. خود طلا خام از مالیات معاف است اما 10% مالیات بر ارزش افزوده بر روی اجرت ساخت و نرخ سود فروشنده اعمال می شود( هنگام خرید از توکنیکو به دلیل خرید مستقیم از تولید کننده نرخ سود فروشنده را پرداخت نمی کنید)، به علاوه هزینه  های ترخیص گمرکی و واردات طلا باعث افزایش قیمت خرید در ایران می شوند، چه بسا ممکن است در این دوره ها نرخ جهانی طلا کاهش پیدا کرده باشد اما هزینه های واردات طلا باعث شود قیمت طلا در ایران افزایش پیدا کند.

همچنین اگر در این دوره ها قیمت نفت و بنزین افزایش پیدا کند، هزینه ی حمل و نقل طلا افزایش می یابد و نرخ طلا داخلی نسبت نرخ جهانی متفاوت می شود. افزایش قیمت نفت حتی می تواند قیمت طلا ساخته شده در ایران را نیز نسبت به قیمت طلا جهانی متفاوت کند زیرا در روند تولید و ساخت آن نیز این هزینه ی جانبی تاثیر خود را می گذارد. 

بیشتر بدانید :
همه چیز درباره مالیات طلا | آپدیت 1404

 تاثیر رویدادهای جهانی و سیاسی

رویداد های جهانی همچون جنگ ها و بحران های اقتصادی و تنش های ژئوپولیتیکی، تقاضای سرمایه گذاری برای طلا را افزایش می دهند. مهم ترین دلیل تاثیر گذار بر قیمت جهانی طلا میزان تقاضا سرمایه گذاران در جهان است. اما بازار ایران به دلیل تحریم ها و محدودیت های بین المللی نمی تواند همیشه این تغییرات را به طور مستقیم و همزمان دریافت کند. یعنی زمانی که ما می خواهیم نسبت به واردات طلا در زمان بحران اقدام کنیم، ممکن است با تاخیر این عمل را انجام دهیم و قیمت داخلی سریعاً تغییر نکند. زیرا تحریم های اقتصادی فرآیند واردات را در کشور کند می کنند.

در این مواقع احتمال دارد سرمایه گذاران شاهد اختلاف قیمت طلا جهانی و قیمت طلا در ایران باشند. همچنین پس از واردات طلا به ایران هزینه های جانبی مانند گمرک، مالیات و حمل و نقل می توانند شدت افزایش قیمت داخلی را نسبت به نرخ جهانی طلا متفاوت کنند.

حباب قیمتی

همچین اختلاف قیمت طلا در ایران و قیمت طلا جهانی به دلیل وجود حباب قیمتی ایجاد می شود. حباب قیمتی زمانی رخ می دهد که قیمت طلا داخلی به دلیل هیجانات بازار، افزایش تقاضا یا ترس از تورم، بیشتر از ارزش واقعی آن باشد. در این مواقع قیمت داخلی طلا نسبت به ارزش واقعی خود تفاوت پیدا می کند و سرمایه گذاران طلا را با قیمتی بالاتر از ارزش واقعی خریداری می کنند. این موضوع باعث می شود قیمت داخلی طلا از قیمت جهانی طلا فاصله بگیرد.

داشتن شناخت نسبت به مواقعی که حباب قیمتی افزایش می یابد و داشتن تحلیل مناسب نسبت به رفتار سرمایه گذاران اهمیت زیادی برای سرمایه گذاری دارد، تا خریدتان را با قیمت های غیر منطقی انجام ندهید. در بازار ایرن سکه های طلا بالاترین حباب قیمتی را دارند و به همین دلیل خرید شمش طلا به دلیل حباب قیمتی بسیار ناچیز بهترین جایگزین برای سکه هاست. به جای خرید ربع سکه، به شما خرید شمش طلا 2.5 گرمی و به جای خرید نیم سکه به شما خرید شمش طلا 5 گرمی را پیشنهاد می کنیم. شمش طلا 10 گرمی نیز بهترین جایگزین برای سکه تمام است.

بیشتر بدانید :
بهترین سکه برای سرمایه گذاری کدام است؟ | مقایسه انواع سکه

چگونه قیمت طلا در جهان و ایران تعیین می‌شود؟

برای اینکه از دلیل اختلاف قیمت جهانی طلا و قیمت طلا در ایران به شکل کامل آگاه شوید، بیایید عوامل تاثیر گذار بر قیمت جهانی طلا و قیمت طلا ایران را بررسی کنیم. هر کدام از این موارد تحت تاثیر برخی عوامل خاص قرار دارند. قیمت طلا در ایران علاوه بر نرخ جهانی طلا به عوامل دیگری نیز وابسته است. قیمت جهانی طلا نیز تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار دارد که در ادامه به آن ها پرداختیم تا بدانید قیمت جهانی طلا چگونه تعیین می شود…

نحوه تعیین قیمت جهانی طلا

قیمت طلا در بازار جهانی اغلب به صورت قیمت اسپات (Spot Price) تعیین می‌شود. در واقع قیمت اسپات به معنی ارزش لحظه ای یک اونس طلا است که اگر بخواهد شخصی در بازار های مالی آن را خریداری کند باید پرداخت کند. قیمت اسپات نشان دهنده نرخ لحظه ای و واقعی طلا در بازار جهانی است. این قیمت بر اساس عرضه و تقاضا بورس های بین المللی، معاملات آتی، ذخایر بانک های مرکزی و فعالیت سرمایه گذاران در بازار های مالی تعیین می شود.

قیمت اسپات یا اونس جهانی طلا به عنوان معیار اصلی برای معاملات طلا در سراسر جهان شناخته می شود. اما در بازار های داخلی و با توجه به شرایط هر کشور ممکن است بین قیمت طلا داخلی و قیمت طلا جهانی میزان اختلافی وجود داشته باشد. قیمت اسپات یا اونس جهانی طلا را بازار های اصلی زیر تعیین می کنند:

• بورس لندن (LBMA Fix): قیمت طلا جهانی دو بار در روز در ساعت ۱۰:۳۰ صبح و ۳ بعدازظهر به وقت لندن، از طریق حراج الکترونیکی و میانگین قیمت‌های پیشنهادی بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ تعیین می‌شود.
• بازار فرابورس (OTC): بیش از ۹۰٪ معاملات طلا در جهان در این بازار انجام می‌شود و خریداران و فروشندگان به طور مستقیم با یکدیگر معامله می‌کنند. به همین دلیل این بازار یکی از تعیین کنندگان قیمت طلا در جهان است.

عوامل موثر بر قیمت جهانی طلا:

• تورم و نرخ بهره جهانی
• تقاضای سرمایه‌گذاران و صنایع
• تنش‌های ژئوپولیتیکی
• سیاست‌های بانک‌های مرکزی، به ویژه فدرال رزرو و ذخایر طلا

بیشتر بدانید :
رابطه نرخ بهره و طلا چیست و چگونه بر قیمت طلا تاثیر می‌گذارد؟

نحوه تعیین قیمت طلا در ایران

قیمت طلا در ایران تحت تاثیر قیمت جهانی طلا و عوامل داخلی قرار دارد و با توجه به این دو فاکتور مهم، نرخ طلا را تعیین می کنند. هر کدام از این دو مورد نیز از عوامل متفاوتی پیروی می کنند. در قیمت جهانی طلا، تورم و نرخ بهره جهانی، تقاضای سرمایه گذاران و صنایع، سیاست های بانک مرکزی و فدرال رزرو و… تاثیر گذار بودند. در کنار این موارد که قیمت طلا جهانی را تعیین می کنند، عوامل داخلی دیگر نیز وجود دارند که همراه با قیمت جهانی طلا بر نرخ معاملات طلا در ایران تاثیر می گذارند. این عوامل داخلی عبارت اند از:

1. نرخ ارز (دلار به ریال): از آنجا که قیمت جهانی بر اساس دلار است، نوسانات ریال مستقیم بر قیمت داخلی اثر می‌گذارد.
2. هزینه‌های واردات و تولید: شامل گمرک، مالیات، اجرت ساخت، حمل و نقل و سایر هزینه‌های جانبی.
3. عرضه و تقاضای داخلی: میزان تقاضا در مناسبت‌ها، سرمایه‌گذاری و محدودیت عرضه معادن داخلی و واردات.
4. سیاست‌ها و مقررات دولتی: محدودیت‌های خرید و فروش، مالیات بر ارزش افزوده و قوانین بانک مرکزی.

فرمول تقریبی محاسبه و تعیین قیمت طلا در ایران معمولاً به شکل زیر است:

قیمت داخلی = (قیمت جهانی × نرخ ارز) + اجرت و مالیات + هزینه‌های جانبی

در نتیجه با توجه به عواملی که به آن ها اشاره شد، قیمت طلا در ایران همیشه با قیمت جهانی هم‌سو نیست و عوامل داخلی می‌توانند اختلاف قابل توجهی ایجاد کنند. هزینه های مربوط به واردات طلا، میزان عرضه و تقاضا، سیاست های و مقررات دولتی در رابطه با محدودیت خرید یا فروش و قوانین بانک مرکزی بر قیمت داخلی طلا تاثیر می گذارند. حباب قیمتی نیز یکی دیگر از مهم ترین عوامل اختلاف قیمت طلا در ایران و بازار جهانی است. برای اینکه خرید طلا را با قیمت حقیقی آن انجام دهید بهتر است به سراغ خرید شمش طلا بروید که حباب قیمتی بسیار ناچیزی دارد.